TANIMI
Standart Sapma istatistiksel analizde büyük önemi olan bir dağılma ölçüsüdür. "Kareli Ortalama Sapma" adı da verilen bu ölçü "değişkenlerin aritmetik ortalamadan sapmalarının kareli ortalaması"dır.
Standart Sapma en iyi şekilde varyanstan yola çıkılarak anlatılabilir. Bir dağılımda varyans; birim değerlerin aritmetik ortalamadan farklarının karelerinin toplamının birim sayısından bir eksiğine bölümüdür. Standart Sapma da, varyansın pozitif kareköküdür. Standart sapmanın temelinde sapma kavramı yatmaktadır. Sapma, bir serinin herhangi bir "X" değişkeni ile ortalaması arasındaki farktır.
Sonuç olarak Standart Sapma; bir serideki değerlerin aritmetik ortalamadan sapmalarının kareli ortalaması, varyansın kareköküdür. Standart Sapma, s ile gösterilir.
Formülü
Xi= Değişken
N= Dönem sayısı
Yorumlanması
Genel olarak, standart sapmanın küçük olması; ortalamadan sapmaların ve riskin az olduğunun, büyük olması ise; ortalamadan sapmaların, riskin çok olduğunun ve oynaklığın göstergesidir.
Hisse senedi piyasasında standart sapma; fiyatlardaki dalgalanmayı ölçen istatistiksel bir göstergedir. Fiyatlar durgun bir seyir izlerken standart sapma düşük çıkacak, fiyatlar dalgalanmaya başladığında standart sapma büyüyecektir. Bir hisse senedinin standart sapmasının yüksek olması o hisse senedinin, fiyatının ortalamadan fazla saptığını, volatil ve riskli olduğunu gösterir. Tam tersine standart sapması düşük ise; o hisse senedinin, fiyatının standart sapması hesaplanan dönem içinde ortalamadan fazla uzaklaşmadığını, sakin bir seyir izlediğini ve riskinin az olduğunu gösterir.
Standart sapmanın büyük veya küçük olma kriteri yoktur. Standart sapmanın yüksek veya düşük olduğuna fiyatlar veya ortalama ile kıyaslama yapılarak karar verilir.
Örneğin, Hisse Senedi Fiyat İstatistikleri ürünümüzde;
Ağırlıklı Ortalama Tablosu'nda verilen standart sapma, günlük ağırlıklı ortalama değerlerinin verilen dönem içindeki ağırlıklı ortalamasına göre sapmasıdır. Bu sapmanın ölçüsü için; standart sapma değeri ağırlıklı ortalama değerinin yarısının üstünde ise, bu hisse senedi volatildir, hisse senedinde manipülatif hareketler olmuş olabilir, risklidir denilebilir. Fakat standart sapma değeri ağırlıklı ortalama değerinin %20'si kadarsa veya yarısından çok daha az ise hisse senedinin az volatil, risksiz olduğu ve ani iniş ve çıkışlar göstermediği, durgun bir seyir izlediği söylenebilir. Özellikle TRL bazında değil de USD ve DEM olarak incelendiğinde daha güvenli sonuçlar verecektir.
Hacim Tablosu'ndaki standart sapma da, günlük hacim değerlerinin verilen dönem içerisindeki ortalama hacmine göre sapmasını, oynaklığını gösterir. Aynı mantıkla bir hisse senedinin işlem hacminin standart sapması, incelenen dönem içindeki, ortalama hacminin yarısının üstünde ise oynak (değişken) alım/satım hareketlerinin yapıldığı söylenebilir. İşlem hacminin standart sapmasının küçük çıkması yani ortalama işlem hacminin %20'si kadar veya yarısından çok daha az olması durumunda da; o hisse senedindeki işlem hacminin ortalama işlem hacmi etrafında olduğu, oynaklığının az olduğu yorumu yapılabilir. Tabii fiyatlarda olduğu gibi hacimde de USD ve DEM bazında değerlendirmek daha doğru olacaktır.
Aynı şekilde Döviz Bazında Ucuz Pahalı Analizi ürünümüzde de hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama fiyatlarından sapmalarının, oynaklığın ve riskliliğin bir ölçüsü olarak standart sapma verilmiştir. Bu üründe de standart sapma değeri ağırlıklı ortalama değerinin yarısının üstünde ise, bu hisse senedi volatildir, hisse senedinde manipülatif hareketler olmuş olabilir, risklidir denilebilir. Fakat standart sapma değeri ağırlıklı ortalama değerinin %20'si kadarsa veya yarısından çok daha az ise hisse senedinin az volatil, risksiz olduğu ve ani iniş ve çıkışlar göstermediği, durgun bir seyir izlediği söylenebilir. Özellikle TRL bazında değil de USD ve DEM olarak incelendiğinde daha güvenli sonuçlar verecektir.
